11 Mayıs 2011 Çarşamba

Rashomon


Başta söylenmesi gereken; bu kesinlikle bir film eleştirisi değildir.

Fazla teknik detaya girecek değilim. Akira kurusowa’nın 1950 yılında çektiği, benim kısa bir süre önce izleyebildiğim film. Daha önce “seven samurai” filmini izleyip beğenmiş birisi olarak bunu izlemekte geç kaldığımı düşünüyorum, sıradaki kurusowa filmi için bu kadar gecikmeyeceğimi kendisine arz ediyorum. En basit şekilde söylemek gerekirse, insanı anlatıyor, aynı olayı 3 farklı şekilde dinliyoruz. Kimse yalan söylemiyor, kimse doğru söylemiyor. Milli eğitim bakanı olsam bakış açısı konulu bir ders yapıp o derste bu filmi cebren ve hileylen izlettiririm gençlere. İbretlik yani, izlemeyeniniz varsa haberi olsun.

Bu filmi izledikten sonra kendime dedim ki “ey volkan gördüğün gibi herkes aynı şeye bakar ama herkes farklı şeyler görür” buna cevaben de “böyle miydi lan bu söz?” “değilse de benim bakış açıma göre böyle kardeşim!” diyerek bu monologa bir son verdim. Siz ana fikri aldınız ama değil mi? İnsan olayları çarpıtır. Bir kısmını bilerek, bir kısmını hiç bilmeden. Bazen kendini haklı göstermek için yapar, bazen suçsuz göstermek, bazen güçlüyü oynamak, bazen de mağduruyetini göstermek için yapar bunu. Ama her daim yapar. Biraz ondan biraz bundan yapar.
Yani ben yapıyorum işte kardeşim. Belki de bundan bu kadar etkilendim filmden. Kendimi haklı gördüğüm olayların ardından ne zaman mantıklı düşünmeme yetecek kadar oksijen gitse beynime o zaman fark ederim ki bu tamamen bana göre, ona göre de farklı sebeplerle o haklı. Ama velakin ne fayda. Oksijensizlik başa bela yani azizim!

Bu farklılık tabi ilişkilerimizde sıkıntılara yol açıyor açmasına ama bizi de insan yapıyor. Hem de her gün biraz daha makineleştirilmeye çalışanlara inat. Yani girişe, atlamaya, bağlamaya gerek duymadan belirtmek isterim ki bizi insan yapan şeylerden birisi de mantık dışı davranışlarımız değil midir? Mantık dışı derken mantıklı olanı yapmama eğilimimiz. Olmayacak şeyleri sonuna kadar zorlama arzumuz. Ben mesela mantıklı şeyler yapan bir adam olsam böyle bir yazıyı yazıp yayınlar mıyım? Sen mantıklı olsan böyle bir yazıyı okur musun? Gel biz mantığı bir kenara bırakalım. Robot muyuz biz, zombi miyiz biz? Her şeyin mantıklı olduğu bir dünya bu yukarıdakilerden birisi gibi olurdu.